CONG KHAI QUY HOACH QUOC GIA

(MPI) - Ngày 24/7/2023, dưới sự chủ trì của Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, Chủ tịch Hội đồng thẩm định đã diễn ra Hội nghị thẩm định quy hoạch tỉnh Nam Định thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Bí thư tỉnh ủy tỉnh Nam Định Phạm Gia Túc, Chủ tịch UBND tỉnh Nam Định Phạm Đình Nghị tham dự Hội nghị.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng phát biểu khai mạc Hội nghị. Ảnh: MPI

Nam Định là tỉnh nằm ở vị trí ở trung tâm nam Đồng bằng sông Hồng, trong vùng ảnh hưởng của Tam giác tăng trưởng Hà Nội - Hải Phòng- Quảng Ninh và Vành đai kinh tế vịnh Bắc Bộ; Nằm trên hành lang kinh tế biển và lục địa và vòng cung kinh tế Vịnh bắc bộ với 72km bờ biển; Hệ thống giao thông liên vùng như QL10, QL38, QL21, cao tốc Ninh Bình -Thái Bình, cao tốc Bắc Nam… kết nối thuận lợi đến các tỉnh miền Bắc, Đồng bằng Bắc bộ, biển và cả nước; Quan hệ mật thiết với các thành phố Phủ Lý, Thái Bình, Ninh Bình.

Phát biểu mở đầu Hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đánh giá cao tỉnh Nam Định đã chỉ đạo sát sao công tác quy hoạch; các sở ngành phối hợp chặt chẽ; trong quá trình lập bám sát các thuận lợi đã có như các Nghị quyết của Bộ Chính trị về phát triển vùng; Nghị quyết Đại hội Đảng bộ; quy hoạch tổng thể quốc gia; các định hướng quy hoạch vùng.

Nam Định là tỉnh có nhiều lợi thế, ở vị trí thuận lợi cho kết nối giao thông, rất thuận lợi trong việc khai thác các tuyến đường sông và cảng thủy nội địa cũng như phát triển hệ thống công trình thủy lợi; Kinh tế đa ngành, tăng trưởng khá; ngành công nghiệp (dệt may, đóng tàu, chế biến, sản xuất vật liệu xây dựng và tiêu dùng); nông nghiệp đa dạng; có nhiều sản phẩm đặc thù, hạ tầng kinh tế khá, điều kiện hạ tầng kỹ thuật được triển khai áp dụng khá phong phú; có truyền thống lịch sử hào hùng, vùng đất địa linh nhân kiệt.

Tuy nhiên thời gian qua, quá trình phát triển của Nam Định có nhiều điểm nghẽn khi GRDP chỉ có 6,6% trong giai đoạn 2011-2020; cơ cấu kinh tế mất cân đối; tỷ lệ đô thị hóa chỉ đạt 20,3% trong khi cả nước là 33,6%; độ mở liên kết vùng thấp; thu hút đầu tư khó; hạ tầng, nhân lực chưa cao; không thay đổi được cơ cấu kinh tế và tăng thu ngân sách, quy mô kinh tế; ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu, nước biển dâng… là những vấn đề thách thức.

Do vậy, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đề nghị các thành viên Hội đồng, chuyên gia phản biện tập trung làm rõ các điểm nghẽn, cản trở lớn nhất hiện nay của tỉnh Nam Định đề từ đó xác định các cơ hội mới; tổ chức lại các ngành, lĩnh vực, không gian, phân bổ nguồn lực, giải phóng và thu hút nguồn lực để phát triển nhanh và bền vững trong thời gian tới.

Trong đó, tập trung cho ý kiến về sự phù hợp với nhiệm vụ lập quy hoạch đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt; việc tuân thủ quy trình lập quy hoạch; sự thống nhất của các tích hợp, đặc biệt là theo các quy hoạch ngành đã được phê duyệt, với các Nghị quyết của Đảng. Từ đó thấy được vai trò, vị trí, sứ mệnh mới của tỉnh Nam Định trong thời gian tới; xác định cơ hội, đưa ra quan điểm, mục tiêu chiến lược đột phá hơn. Đặc biệt hạ tầng ưu tiên tăng cường liên kết biển, phát triển cảng nước sâu, sân bay, phân bổ các khoanh vùng đất đai, bảo tồn và phát triển; các tác động đối với khu vực ven biển;…

Bí thư tỉnh ủy Nam Định Phạm Gia Túc phát biểu tại Hội nghị. Ảnh: MPI

Phát biểu tại Hội nghị, Bí thư tỉnh ủy Nam Định Phạm Gia Túc cho biết, đây là lần đầu thực hiện xây dựng quy hoạch tỉnh, chưa có kinh nghiệm và trong quá trình đó, tỉnh đã nhận được sự quan tâm hỗ trợ của Bộ Kế hoạch và Đầu tư và của các bộ, ngành, chuyên gia. Trong quá trình lập Quy hoạch, tỉnh Nam Định đã thực hiện rà soát và xác định được 4 điểm nghẽn trong phát triển của Tỉnh thời gian qua gồm: điểm nghẽn về cơ sở hạ tầng kết nối đối ngoại và các liên kết lãnh thổ, liên kết phát triển; điểm nghẽn trong phát triển kinh tế nhanh và bền vững (ngành công nghiệp tăng trưởng ở mức khá nhưng không có đột phá; nông nghiệp trồng trọt đã sản xuất cận sản lượng tiềm năng và đang mất dần lợi thế; ngành du lịch thiếu hệ thống hạ tầng dịch vụ đồng bộ); tỷ lệ đô thị hóa thấp, mất cân đối trong tổ chức không gian lãnh thổ; điểm nghẽn trong phát triển khoa học, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số; phát triển giáo dục, đào tạo và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.

Thời gian qua, một số nhà đầu tư cũng đã có tìm hiểu và đang có định hướng đầu tư tại Nam Định. Tuy nhiên, để triển khai các dự án đầu tư, cần sớm có Quy hoạch tỉnh được phê duyệt. Do đó, sau khi nhận được ý kiến đóng góp của các thành viên Hội đồng thẩm định, Tỉnh sẽ sớm triển khai ngay việc tiếp thu, chỉnh sửa, hoàn thiện để sớm có bản Quy hoạch hoàn chỉnh trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Chủ tịch UBND tỉnh Nam Định Phạm Đình Nghị phát biểu tại Hội nghị. Ảnh: MPI

Trình bày báo cáo tóm tắt quy hoạch Nam Định thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, Chủ tịch UBND tỉnh Nam Định Phạm Đình Nghị cho biết, trên cơ sở xác định các điểm nghẽn phát triển, quy hoạch tỉnh Nam Định đưa ra quan điểm chung: Phát triển tỉnh Nam Định thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 phải bảo đảm phù hợp, thống nhất, đồng bộ với mục tiêu, định hướng của Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của cả nước giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045; Chiến lược quốc gia, các quy hoạch ngành quốc gia liên quan đến địa bàn Tỉnh.

Phát triển kinh tế đến năm 2030 theo hướng đa ngành, đa lĩnh vực với nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, quy mô lớn, giá trị gia tăng cao là nền tảng các ngành Công nghiệp chế biến, chế tạo, du lịch là mũi nhọn đột phá; phát triển vùng kinh tế biển trở thành vùng kinh tế động lực của Tỉnh.

Phát triển xã hội trên cơ sở đảm bảo các chỉ tiêu và kết cấu hạ tầng xã hội. Sắp xếp lại hệ thống đô thị, các điểm dân cư nông thôn trên cơ sở ưu tiên phát triển các đô thị lớn có sức hút lớn, có nhiều việc làm và dịch vụ xã hội, gắn với các khu, điểm kinh tế chuyên ngành, tạo lực kéo đẩy mạnh, nhằm đẩy nhanh tốc độ và mức độ đô thị hóa, công nghiệp hóa và hiện đại hóa đô thị.

Phát triển kinh tế - xã hội và kết cấu hạ tầng gắn với bảo vệ môi trường, sử dụng bền vững các nguồn tài nguyên và giữ vững cân bằng sinh thái; chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu hướng tới một nền kinh tế xanh, tuần hoàn và thân thiện với môi trường.

Đến năm 2050, Nam Định là cực phát triển quan trọng của vùng Nam Đồng bằng Sông Hồng, là trung tâm kinh tế hiện đại, động lực phát triển quan trọng và là điểm kết nối giao thương hàng hóa dịch vụ và văn hóa của vùng Đồng bằng Sông Hồng với hệ thống kết cấu hạ tầng phát triển đồng bộ và hiện đại; Là một nền kinh tế phát triển Ổn định - Bền vững và Công Bằng; Tăng trưởng với nhịp độ tăng dần đều; đáp ứng các chỉ tiêu xã hội ngày càng tốt hơn; sử dụng hiệu quả tài nguyên thiên nhiên và các nguồn lực tăng trưởng.

Tham gia ý kiến tại Hội nghị, thành viên Hội đồng và chuyên gia - ủy viên phản biện đánh giá, quy hoạch tỉnh Nam Định được xây dựng công phu, nghiêm túc; cấu trúc và nội dung quy hoạch cơ bản phù hợp với yêu cầu được quy định tại Điều 27 Luật Quy hoạch và Điều 28 Nghị định số 37/2019/NĐ-CP. Tuy nhiên, cần rà soát, sắp xếp lại bố cục Báo cáo; bổ sung nội dung xác định khu vực khuyến khích phát triển và khu vực hạn chế phát triển; nội dung phương án phát triển những khu vực khó khăn, những khu vực có vai trò động lực trên địa bàn tỉnh.

Bên cạnh những tiềm năng, thế mạnh, tỉnh Nam Định vẫn còn những điểm yếu như cấu trúc tổng thể không gian kinh tế - xã hội với mật độ dân cư cao (1.067ng/km2) phân bố dàn trải khắp bình diện lãnh thổ; Hệ thống đô thị với nhiều đô thị nhỏ, phân tán, dàn trải nên ít tạo được sức hút, lực kéo dịch cư lớn nên tỷ lệ đô thị hóa chưa cao, hệ thống đô thị chưa tạo đột phá cho phát triển kinh tế - xã hội; Tổng vốn cơ sở vật chất còn thấp; Tài nguyên ít khoáng sản (ngoài cát); quy mô GRDP còn nhỏ, chuyển dịch cơ cấu kinh tế còn chậm; quy mô sản xuất còn nhỏ; đổi mới về khoa học công nghệ còn chậm …

Ngành công nghiệp mặc dù có bề dày phát triển nhưng quy mô còn nhỏ; sản xuất với trình độ khoa học công nghệ chưa cao, ít doanh nghiệp có quy mô lớn. Ngành dịch vụ đặc biệt là du lịch chưa phát huy hiệu quả tiềm năng; Nông nghiệp truyền thống đã khai thác hết tiềm năng; khó tăng sản lượng. Chưa khai thác hết tiềm năng của biển; hệ thống kết cấu hạ tầng cơ sở biển còn thấp; các ngành công nghiệp biển; du lịch biển; hàng hải và khai thác các nguồn lợi của biển còn hạn chế.

Các ý kiến cho rằng, tính liên kết, kết nối không gian phát triển của tỉnh với vùng Đồng bằng sông Hồng còn yếu, thiếu, tạo cho Nam Định là “vùng trũng” trong phát triển, tạo cảm giác “cách biệt”, không sôi động như các tỉnh khác trong Vùng; Cần làm rõ hơn vị trí của Nam Định là mặt tiền hướng ra biển của Vùng, có truyền thống nông nghiệp; xác định rõ vị trí, vai trò đối với phát triển hành lang kinh tế Duyên hải miền Bắc và trong chuỗi liên kết hợp tác kinh tế ven biển từ Quảng Ninh đến Thanh Hóa.

Về các yếu tố, điều kiện của quốc gia, quốc tế tác động đến phát triển tỉnh, đề nghị bổ sung nội dung phân tích xu hướng chuyển đổi xanh, phát triển kinh tế tuần hoàn trong bối cảnh hiện nay theo Nghị quyết số 81/2023/QH15; tích cực thực hiện các cam kết quốc tế, trong đó có cam kết đạt mức phát thải ròng băng “0” vào năm 2050.

Nghị quyết số 30-NQ/TW là kim chỉ nam cho việc xây dựng và tổ chức thực hiện quy hoạch vùng Đồng bằng sông Hồng và quy hoạch các tỉnh trong đó có Nam Định. Do vậy, cần tiếp tục rà soát về quan điểm, mục tiêu, định hướng phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh và các phương án đề xuất trong thời kỳ quy hoạch của tỉnh cần phù hợp với Nghị quyết; cần xem xét tư duy, triết lý phát triển của tỉnh Nam Định thời gian tới là phải thu hẹp khoảng cách phát triển giữa Nam Định với Vùng. Lựa chọn phát triển theo hướng “đa ngành, đa lĩnh vực, toàn diện” hay trọng tâm trọng điểm, cực tăng trưởng để bứt phá phát triển; Cần xem chuyển đổi số là hướng đột phá; đẩy mạnh phát triển kinh tế đô thị gắn với nông thôn mới và du lịch đồng quê, du lịch sinh thái ven biển là nhiệm vụ trung tâm.

Toàn cảnh Hội nghị. Ảnh: MPI

Phát biểu kết luận Hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho rằng, trên cơ sở các ý kiến phát biểu cho thấy, quy hoạch tỉnh Nam Định đã được cơ quan lập quy hoạch chủ trì phối hợp với các sở, ban, ngành và UBND các cấp triển khai theo đúng quy định của pháp luật về quy hoạch; được xây dựng nghiêm túc, công phu. Nội dung quy hoạch thể hiện được khát vọng phát triển của tỉnh; sự liên kết, đồng bộ trong định hướng phát triển; tuân thủ theo quy định của pháp luật về quy hoạch và môi trường.

Để sớm hoàn thiện các nội dung quy hoạch, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đề nghị tỉnh Nam Định chỉ đạo cơ quan lập quy hoạch nghiên cứu tiếp thu, giải trình hoàn thiện hồ sơ quy hoạch đầy đủ theo các ý kiến góp ý, trong đó cần thể hiện rõ hơn quy trình lập theo quy định; về định hướng phát triển, đặc biệt là các nội dung về quy trình tích hợp.

Đồng thời, phải xác định rõ vai trò, vị thế của tỉnh Nam Định trong Vùng, nhất là về kết nối giao thông, phát triển văn hóa, xã hội, du lịch, y tế; chỉ rõ hơn các điểm nghẽn, nút thắt đang làm cản trở quá trình phát triển hiện nay và tìm các giải pháp phát triển trong thời gian tới.

Về mô hình phát triển, Hội đồng đồng ý với quan điểm đặt vấn đề trong quy hoạch nhưng cần làm rõ hơn các mô hình kinh tế xanh, kinh tế số, kinh tế tuần hoàn; về quan điểm phát triển, cần nhấn mạnh vấn đề đặc thù là phát triển bền vững, bao trùm, cân bằng giữa kinh tế, văn hóa, xã hội môi trường; làm rõ hơn vấn đề liên kết vùng. Theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, các động lực, đột phá cho Nam Định phát triển là hạ tầng, nhân lực và cần có chính sách phát triển nhân lực, thu hút nhân tài; cần tính toán và làm rõ hơn để đảm bảo tính khả thi.

Về kịch bản phát triển, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng bày tỏ nhất trí với kịch bản lựa chọn là: phát triển nhanh, theo hướng bền vững, hướng tới mục tiêu đưa Nam Định trở thành một cực tăng trưởng kinh tế vùng Nam đồng bằng sông Hồng, thu hẹp dần khoảng cách phát triển với các địa phương vùng Đồng bằng sông Hồng nhưng cần làm rõ lộ trình thực hiện đảm bảo tính khả thi; nhất là GRDP bình quân đầu người, đặc biệt là bám sát theo Nghị quyết 30.

Về phương án phát triển các vùng sản xuất nông nghiệp tập trung, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng yêu cầu, cần rà soát, minh chứng đảm bảo các điều kiện quy định tại khoản 2, 3 Điều 32 Luật Công nghệ cao năm 2008, Luật Đầu tư năm 2020, Quyết định 66/2015/QĐ-TTg ngày 25/12/2015 của Thủ tướng Chính phủ quy định tiêu chí, thẩm quyền, trình tự, thủ tục công nhận nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cũng nhấn mạnh đến các nội dung về phát triển hạ tầng giao thông; về đề xuất nội dung lấn biển; về phương án phát triển khu kinh tế Ninh Cơ; nhu cầu sử dụng đất; quy hoạch sân gôn; Phương án phát triển bền vững rừng đặc dụng, rừng phòng hộ, rừng sản xuất và kết cấu hạ tầng lâm nghiệp; phân vùng tổ chức lãnh thổ phát triển nông nghiệp;… Đồng thời đề nghị, trên cơ sở các ý kiến góp ý, tỉnh Nam Định khẩn trương lập báo cáo tiếp thu, giải trình bảo đảm đồng bộ, thống nhất và tuân thủ đúng quy định của pháp luật về quy hoạch và môi trường; chịu trách nhiệm về tính trung thực, tính chính xác của nội dung, số liệu trong Báo cáo, hệ thống sơ đồ, bản đồ và cơ sở dữ liệu trong hồ sơ quy hoạch tỉnh Nam Định thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; phải coi đây là nhiệm vụ có ý nghĩa và quan trọng; là cơ hội để sắp xếp lại không gian phát triển, định hướng các ngành, phân bổ nguồn lực phát triển trong gian đoạn tới./.

Tùng Linh

Bộ Kế hoạch và Đầu tư